Akustyka budowlana jest działem akustyki, zajmującym się zagadnieniami ochrony przed hałasem zewnętrznym oraz wewnętrznym w budynku. Jej głównym celem jest zapewnienie, aby osoby użytkujące dany budynek mogły korzystać z niego zgodnie z przeznaczeniem, czyli np. odpoczywać w mieszkaniu lub wydajnie pracować w biurze. W celu zapewnienia tych warunków powstał szereg norm obowiązujących w polskim prawie, opisujących wymagania dla budynków, które w większości przypadków muszą być zaplanowane już na etapie projektu budowlanego. W poniższym artykule omówimy po krótce, czego dotyczą poszczególne normy oraz jak sprawdzić, czy zostały spełnione.
Normy z zakresu akustyki budowlanej
Normy, o których mowa we wstępie, zostały powołane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wraz z późniejszymi poprawkami. Wyróżnia się kilka obowiązujących norm, używanych przy ocenie jakości akustycznej budynku pod kątem użytkowania go przez ludzi:
PN-B-02151-02:1987
Norma ta określa dopuszczalne poziomy dźwięku A od urządzeń hałasujących w obrębie oraz poza budynkiem. Jej spełnienie zależy w dużej mierze od jakości zastosowanych urządzeń oraz sposobu ich montażu. Ocenia się nią np. hałas generowany przez wentylatory dachowe, pompy wody, bramy garażowe, transformatory, czy układy wentylacji w budynku. Norma ta ocenia hałas wg równoważnego poziomu dźwięku oraz maksymalnego poziomu dźwięku. W przeciwieństwie zatem do pomiarów środowiskowych, pojedyncze zdarzenie, jak np. zamknięcie bramy garażowej, może spowodować przekroczenie wartości dopuszczalnych.
PN-B-02151-03:2015
Norma zawierająca wytyczne dla izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych oraz wewnętrznych. Pozwala uzależnić wymogi ściany zewnętrznej do panującego hałasu w środowisku oraz stwarza wymogi dla izolacyjności na dźwięki powietrzne i uderzeniowe między pomieszczeniami o różnej funkcji. Należy z niej skorzystać, gdy przeszkadzają nam np. przelatujące samoloty nad domem, zza ściany dochodzą do nas rozmowy sąsiada, głośne szuranie krzeseł lub słyszymy w mieszkaniu muzykę z restauracji poniżej. Norma ta może również uzupełniać ocenę wg normy opisanej w poprzednim akapicie. Np. w przypadku hałasu z hydrofornii należy zbadać poziom dźwięku w mieszkaniu, ale pełny pogląd na przyczynę problemu można dopiero poznać, gdy wykona się badanie izolacyjności i sprawdzi, czy norma PN-B-02151-3 jest spełniona.
PN-B-02151-4:2015
Tzw. norma pogłosowa, obowiązująca dopiero od ostatniej nowelizacji Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa, czyli od 01.01.2018r. Celem tej normy jest ochrona przed hałasem pogłosowym, a więc hałasem powstającym wewnątrz danego pomieszczenia. Norma osiąga ten cel poprzez narzucenie maksymalnych, dopuszczalnych wartości czasu pogłosu dla różnych pomieszczeń oraz minimalnego poziomu STI (wskaźnika zrozumiałości mowy). Pozwala to na zmniejszenie hałasu wewnątrz pomieszczeń użyteczności publicznej oraz na zapewnienie odpowiednich warunków do komunikacji słownej. Pomieszczenia o specjalnych wymaganiach akustycznych, np. sale koncertowe, nie są normalizowane.
PN-B-02171:2017
Norma określająca dopuszczalne poziomy drgań w budynkach mieszkalnych oraz użyteczności publicznej. Rozgranicza ona drgania na ustalone oraz sporadyczne, jak również na drgania w porze nocnej i dziennej. Oddzielne wartości normuje dla prędkości, a oddzielne dla przyspieszeń drgań. Z racji, że pasmo oceny drgań znajduje się w przedziale 1-80 Hz, norma ta często może nie być spełniona, nawet gdy spełnione są inne normy, których rozpatrywane pasmo częstotliwości jest wyższe, np. w normie PN-B-2151-02:1987.
PN-B-02170:2016
W zakresie tej normy mieszczą się kryteria oceny wpływu drgań przekazywanych przez podłoże na budynki oraz na urządzenia umieszczone w budynkach. Drgania mogą pochodzić od urządzeń znajdujących się w obrębie budynku lub poza obrębem tego budynku. Normę stosuje się w diagnostyce wpływu drgań na budynki oraz podczas projektowania budynków. Szczególnie przydatny zapis tej normy dotyczy granicznej wartości drgań gruntu i odległości od poszczególnych źródeł hałasu, poniżej którego nie trzeba robić analizy wpływu drgań na budynek.
