Wskaźniki izolacyjności akustycznej na dźwięki powietrzne
Wyróżnia się dwa rodzaje izolacyjności materiałów budowlanych – na dźwięki powietrzne i uderzeniowe. Dzisiaj opowiem o tym, jak w poprawny sposób odróżnić od siebie wskaźniki izolacyjności akustycznej na dźwięki powietrzne. Opiszę różnice między wskaźnikami zmierzonymi laboratoryjnie oraz terenowo i wyjaśnię, dlaczego poprawne posługiwanie się tymi pojęciami jest tak ważne.
Wskaźniki izolacyjności akustycznej możemy uzyskać poprzez pomiar lub obliczenia. Istnieją odpowiednie algorytmy, pozwalające obliczać izolacyjność z dokładnością do 1-2 dB, jednak dobra praktyka nakazuje branie co najmniej 2 dB zapasu w przypadku obliczeń, a nawet i więcej.
Znacznie pewniejszy wynik można uzyskać dzięki przeprowadzeniu badań, które mają na celu ustalić dokładny parametr izolacyjności próbki. Pomiary przeprowadza się zgodnie z normami serii PN-EN ISO 140 lub nowszymi PN-EN ISO 16283.
Wskaźniki otrzymane w pomiarze można podzielić na 2 podstawowe grupy:
- otrzymane laboratoryjnie,
- zbadane w terenie (in situ).
Producenci materiałów budowlanych, chcąc wykazać jaką izolacyjność ma ich produkt, przeprowadzają zawsze badania laboratoryjne, np. w ITB. Cechą badań laboratoryjnych jest to, że cała zmierzona izolacyjność jest wynikiem przenoszenia próbki, np. badanej ścianki szklanej. Dzięki odpowiednio odizolowanym pomieszczeniom, w tym zastosowaniu dylatacji, uzyskuje się obiektywne parametry izolacyjności jednej próbki.
Rys.1 Schemat badania laboratoryjnego wskaźników izolacyjności akustycznej na dźwięki powietrzne
Otrzymany w takim badaniu wskaźnik to izolacyjność właściwa, oznaczana jako Rw. Należy zatem pamiętać, że badania laboratoryjne zakładają wzorcowe zamontowanie próbki w przegrodzie, bez przenoszenia pośredniego, co nie ma miejsca w prawdziwym budynku.
Do oceny izolacyjności in situ stosuje się dwa parametry:
- Izolacyjność akustyczna właściwa przybliżonaGdzie:
D – różnica poziomów ciśnienia akustycznego między pomieszczeniami [dB]S – powierzchnia przegrody [m2]A – chłonność pomieszczenia odbiorczego [m2]
- Wzorcowa różnica poziomówGdzie:
D – różnica poziomów ciśnienia akustycznego między pomieszczeniami, czyli przenoszenie bezpośredni przez przegrodę [dB]
T – Zmierzony czas pogłosu w pomieszczeniu odbiorczym
T0 – referencyjny czas pogłosu, dla mieszkań T0=0.5 s.
Oba wskaźniki izolacyjności akustycznej mają część wspólną – różnicę poziomów. Jednakże różnią się one czynnikiem, który uzależnia wynik od warunków akustycznych w pomieszczeniu. Dzięki tym częściom równania próbki powinny mieć porównywalne wyniki, niezależnie od warunków akustycznych podczas badania (nie licząc przenoszenia bocznego). Wskaźniki te opisują pomiar przy przenoszeniu mocy akustycznej wszystkimi możliwymi ścieżkami, w tym ścianami bocznymi, podłogą, czy nieszczelnościami w przegrodzie, a więc:
-
- Gdzie:
- R’ – izolacyjność właściwa przybliżona (z uwzględnieniem przenoszenia pośredniego i bezpośredniego) [dB]R – izolacyjność właściwa (mierzona w laboratorium, uwzględniająca tylko przenoszenie bezpośrednie) [dB] K – wartość przenoszenia bocznego [dB]
Należy pamiętać, że przedstawione wskaźniki opisują krzywą pomiarową, najczęściej w pasmach tercjowych. Aby uzyskać jednoliczbowy wskaźnik R’w lub DnTw należy postępować zgodnie z normą PN-EN ISO 717-1. Z powodu dość skomplikowanych operacji arytmetycznych, zawartych w normie nie będę skupiał się na opisywaniu jej zawartości.
Poza obliczaniem wskaźników jednoliczbowych R’w lub DnTw, norma opisuje również wskaźniki widmowe adaptacyjne C i Ctr. Są one potrzebne do tego, aby odnieść otrzymany wynik do konkretnego widma hałasu. Wskaźnik C dotyczy widm o istotnej zawartości wysokich tonów, np. rozmowy, muzyka, zaś wskaźnik Ctr skupia się raczej na niskich częstotliwościach, jak np. w przypadku hałasu lotniczego, czy ulicznego. Dlatego też wskaźnika C używa się przede wszystkim do oceny izolacyjności ścian wewnętrznych, zaś Ctr do oceny izolacyjności ścian zewnętrznych. Wskaźniki te po prostu dodaje się do otrzymanych wskaźników R’w lub DnTw w celu otrzymania nowych wskaźników:
Tak użyte wskaźniki służą do oceny izolacyjności w budownictwie wg normy PN-B-02151-3 i to te parametry muszą spełniać kryteria tej normy.
| Wskaźnik | Przenoszenie bezpośrednie | Przenoszenie pośrednie (badanie terenowe) | Wskaźnik widmowy |
|---|---|---|---|
| R | TAK | NIE | NIE |
| R’W | TAK | TAK | NIE |
| DnTw | TAK | TAK | NIE |
| R’A1 | TAK | TAK | TAK |
| R’A2 | TAK | TAK | TAK |
Tab.1 Właściwości poszczególnych wskaźników izolacyjności na dźwięki powietrzne
Zapoznaj się z naszą ofertą
Masz problem związany z akustyką budowlaną? Jesteśmy w stanie Ci pomóc
Jak widać, poza przenoszeniem bezpośrednim (Rw) niezwykle istotne są dwa dodatkowe elementy, które należy wziąć pod uwagę dobierając odpowiednie materiały na budowę, aby dopasować je do wymagań normatywnych:
- wskaźniki widmowe adaptacyjne,
- przenoszenie pośrednie.
Każdy z powyższych czynników może mieć wartości sięgające nawet do 10 dB. W konsekwencji pomiary wykonane w terenie mogą nie mieć praktycznie żadnego odniesienia do pomiarów laboratoryjnych. Należy pamiętać zatem o tym, przed przystąpieniem do dobierania materiałów budowlanych do planowanej inwestycji.
Mam nadzieję, że powyższy artykuł nieco wytłumaczył różnice pomiędzy poszczególnymi wskaźnikami. Pamiętajcie koniecznie, że wskaźnik izolacyjności akustycznej Rw nie może być stosowany w bezpośredni sposób na etapie projektowania. Służy on raczej jako baza do dalszych obliczeń, lub do porównania między sobą produktów. Należy w każdym przypadku uwzględnić izolacyjność wypadkową, spowodowaną przenoszeniem bocznym oraz wskaźnikami adaptacyjnymi.
Dane firmy
Falcon Acoustics Hubert Jastrzębski
ul. Siennicka 29B/3
04-394 Warszawa
NIP: 821-258-33-29
Adres biura Warszawa
ul. Biskupia 12
04-216 Warszawa
Adres biura Poznań
ul. Grunwaldzka 19, lok. 2.18
60-782 Poznań