Jak analiza akustyczna uratowała inwestycję w sąsiedztwie linii kolejowej

Wprowadzenie

Plan budowy domu tuż przy czynnej linii kolejowej postawił inwestora przed trudnością związaną ze spełnieniem przepisów z ustawy o transporcie kolejowym. Groziło to uniemożliwieniem realizacji projektu na wybranej działce. Nasza analiza akustyczna i kompleksowe operaty okazały się kluczem do odblokowania inwestycji i ochrony wizji architektonicznej inwestora.

Prowadzący akustyk

Ekspert od akustyki środowiskowej, specjalista SoundPLAN i QGIS. W projektach przy liniach kolejowych potrafi precyzyjnie ocenić oddziaływanie hałasu i drgań oraz wskazać realne możliwości ochrony akustycznej. Jeśli da się coś zaplanować lub zabezpieczyć przed hałasem – on to zrobi.

Szymon Porzak

Konsultant akustyczny

Wyzwanie: wymagania prawne przy inwestycji blisko linii kolejowej

Inwestor planował budowę domu na działce położonej niespełna 10 metrów od granicy czynnej linii kolejowej. Projekt, wydawałoby się, był gotowy do realizacji, jednak po złożeniu dokumentów w Polskich Kolejach Państwowych, inwestor otrzymał wezwanie do uzupełnienia o operat oceny oddziaływania hałasu oraz operat oceny oddziaływania drgań.

Kluczowe okazały się zapisy ustawy o transporcie kolejowym, w szczególności jej art. 53 ust. 3. Ustawa ta stanowi, że zabudowa nie może być lokalizowana w obszarze, w którym występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska. W praktyce oznacza to, że oś budynku musi zostać przesunięta poza strefę, w której hałas kolejowy przekracza normy. Dla linii o dużym natężeniu ruchu i wysokich prędkościach, strefa ta może rozciągać się na kilkadziesiąt metrów od torowiska, redukując efektywną powierzchnię użytkową działki lub wręcz uniemożliwiając na niej budowę.

Dla inwestora oznaczało to realne zagrożenie: konieczność przesunięcia budynku w głąb działki – często tak daleko, że budynek nie mieści się w jej granicach, co mogło całkowicie uniemożliwić realizację inwestycji i narazić go na znaczną utratę wartości inwestycyjnej działki. Nawet zastosowanie dodatkowych rozwiązań technicznych, takich jak ekrany akustyczne czy podniesiona izolacyjność akustyczna przegród zewnętrznych, nie zwalniało z obowiązku spełnienia wymagań lokalizacyjnych. Problem miał charakter systemowy, ponieważ dla wąskich działek blisko torów przepis ten jest często niemożliwy do obejścia.

Dodatkowym ryzykiem był fakt, że linia kolejowa w sąsiedztwie działki miała zostać rozbudowana. Oznaczało to, że analiza musiała uwzględnić prognozowany hałas po zakończeniu inwestycji kolejowej, co dodatkowo komplikowało ocenę i podnosiło stawkę.

Rozwiązanie: ocena hałasu i drgań w celu uzyskania zgody na budowę

Nasze działania rozpoczęły się od zebrania i analizy dokumentacji dotyczącej oddziaływania hałasu w związku z planowaną rozbudową linii kolejowej, sporządzonej na potrzeby postępowania środowiskowego przy inwestycji PKP. Na tej podstawie rozdysponowano prognozowany ruch pociągów na konkretne tory i przedziały czasowe. Następnie wykonano symulacje rozkładu poziomu dźwięku na terenie planowanej inwestycji, umożliwiając weryfikację wymagań względem dopuszczalnych poziomów dźwięku.

Równolegle, podjęto pomiary drgań generowanych przez przejazdy pociągów. Pomiary terenowe wykazały niskie wartości przyspieszeń drgań, na poziomie około ±0,05 m/s². Zgodnie z normami akustycznymi dotyczącymi wpływu drgań na budynki, takie wartości pozwoliły uznać wpływ na konstrukcję za pomijalny. Kluczowe było jednak nasze dogłębne zrozumienie norm akustycznych dotyczących wpływu drgań na ludzi. Choć teoretycznie mogłoby to wymagać modelowania MES (metodą elementów skończonych), nasza analiza wyników pomiarów drgań oraz umiejętność interpretacji przepisów pozwoliły nam przedstawić organowi PKP spójną argumentację. Skutkowało to zaakceptowaniem wniosków z pomiarów terenowych i uznaniem, że drgania są pomijalne również z punktu widzenia komfortu akustycznego przyszłych mieszkańców, co pozwoliło inwestorowi uniknąć czasochłonnych i kosztownych dalszych badań.

Dodatkowo, bazując na dobowych pomiarach hałasu drogowego i kolejowego w rejonie inwestycji oraz prognozie hałasu po rozbudowie linii, opracowano szczegółowe wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych budynku.

Rezultat: pozwolenie na budowę i ochrona wizji inwestora

Dzięki przeprowadzonej analizie i opracowanej dokumentacji, udało się w sposób rzeczowy i zgodny z przepisami wykazać przed PKP, że po rozbudowie linii kolejowej – z uwzględnieniem przewidzianych w projekcie środków ochrony infrastruktury (m.in. ekranów akustycznych) – na terenie działki oraz na elewacjach planowanego budynku nie wystąpią przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku. Inwestor otrzymał kompletne opracowanie, które zostało zaakceptowane przez PKP bez żadnych zastrzeżeń. Pozwoliło to na sprawne kontynuowanie procedury uzyskania niezbędnych zgód formalnych i pozwolenia na budowę. Tym samym inwestor uniknął sytuacji, w której budowa byłaby niemożliwa ze względu na wymóg przesunięcia budynku.

Udało się także zapobiec opóźnieniom i dodatkowym nakładom finansowym związanym z potencjalnymi korektami czy koniecznością wdrażania własnych, często nieefektywnych i niezwykle kosztownych ekranów akustycznych (rzędu dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych dla indywidualnego inwestora). Jego wizja, zagrożona przez złożoność przepisów i brak pełnej wiedzy o ukrytych ryzykach, mogła zostać zrealizowana, przekształcając potencjalną katastrofę w sukces.

Operaty akustyczne

Dowiedz się więcej o operatach i symulacjach akustycznych, które wspierają proces inwestycyjny na każdym etapie projektu.

Podsumowanie

Case study inwestora budującego dom w sąsiedztwie linii kolejowej pokazuje, jak ważne jest właściwe rozpoznanie i ograniczenie ukrytych ryzyk prawnych oraz technicznych już na wczesnym etapie inwestycji. Brak znajomości wybranych przepisów mógł skutkować zablokowaniem projektu i realnymi stratami finansowymi. Na podstawie analizy akustycznej, obejmującej hałas, drgania i przewidywane zmiany w infrastrukturze, udało się spełnić wymagane standardy formalne oraz zabezpieczyć inwestora przed zbędnymi kosztami, opóźnieniami i utratą wartości nieruchomości. Dzięki temu inwestycję można było skutecznie zrealizować, mimo pierwotnych ograniczeń lokalizacyjnych.

Skontaktuj się z nami

Jesteś architektem lub deweloperem? Jeśli planujesz inwestycję, a może masz pytania o akustykę budynków, odezwij się! Pomożemy zadbać o komfort akustyczny Twojego projektu – od pierwszego szkicu po gotową realizację.