Pomiary akustyki wnętrza wykonuje się w celu oceny kilku podstawowych parametrów: hałasu, czasu pogłosu, wskaźnika zrozumiałość mowy STI, C50 czy C80. Pomiary akustyczne można wykonać w celu określenia parametrów w gotowym pomieszczeniu, jak również na etapie budowy, w celu jego późniejszego dostrojenia. W jaki sposób i w jakim celu wykonuje się takie badania? Zachęcamy do przeczytania dalszej części artykułu.
Kiedy należy wykonać pomiary akustyki wnętrz?
W zależności od potrzeby, pomiary wykonuje się w kilku zasadniczych sytuacjach. Najczęściej dostajemy zapytania o pomiary konkretnych problemów w istniejących już pomieszczeniach, wymagające sprecyzowania i rozwiązania. Z reguły można ich oczywiście uniknąć, robiąc odpowiednio wcześniej operat akustyczny. Jeżeli jednak nie ma już możliwości, aby odpowiednio zaprojektować właściwości akustyczne pomieszczenia, pomiar należy wykonać w następujących przypadkach:
- Jeżeli w wymaganiach zamawiającego po wybudowaniu, np. sali audytoryjnej, istnieje konieczność wykonania badań akustycznych w celu potwierdzenia parametrów akustycznych i ich zgodności z projektem. Zazwyczaj taki pomiar wchodzi w zakres obowiązków Generalnego Wykonawcy danej inwestycji.
- Obiekt został oddany do użytku, ale użytkowanie go jest trudne ze względu na słabe warunki akustyczne. Przykładem może być np. sytuacja, gdy firma wprowadziła się do nowego biura, w którym okazuje się, że istnieją duże przesłuchy między stanowiskami w open space, hałas wewnętrzny jest bardzo duży, a czas pogłosu nie pozwala na normalną rozmowę w salach konferencyjnych.
- Pomieszczenie jest budowane, jednak wymaga dostrojenia. Szczególnie ważne jest to w przypadku sal audiowizualnych, jak sale koncertowe, reżysernie studyjne, czy audytoria. Wykonanie badań podczas budowy może pomóc w celu uniknięcia błędów po wybudowaniu pomieszczenia. Pozwala to na zlokalizowanie problemów na etapie na tyle wczesnym, że można jeszcze wprowadzić zmiany bez ponoszenia dużych kosztów.
- Planowana jest adaptacja akustyczna. W takim przypadku warto jest wykonać pomiar w celu określenia istniejących parametrów akustycznych. Taki pomiar umożliwi bardzo dobre dostrojenie modelu obliczeniowego do projektu akustycznego, w istniejących warunkach akustycznych. Pomiar nie ma dużego sensu w przypadku kompleksowej przebudowy, jednak jest bardzo zasadny dla konieczności poprawienia akustyki wnętrza.
Jakie pomiary akustyczne wykonujemy?
Istnieje wiele parametrów akustycznych wnętrz, które można określić na drodze pomiaru akustycznego. Każdy wskaźnik będzie określony za pomocą innego pomiaru. Omówimy krótko sposób wykonania najważniejszych pomiarów oraz moment, kiedy trzeba je wykonać.
Rys. 1 Zdjęcie podczas pomiarów czasu pogłosu w hotelu podczas prac wykończeniowych
Pomiary czasu pogłosu
Czas pogłosu jest parametrem, który określa spadek poziomu dźwięku o 60 dB od momentu wyłączenia źródła dźwięku. W praktyce, zbyt długi czas pogłosu powoduje obniżenie zrozumiałości mowy w pomieszczeniu, powoduje zmiany barwy dźwięku, czy powstawanie dodatkowego hałasu pogłosowego, co jest bardzo istotne np. w zakładach przemysłowych. Pomiary wykonuje się zgodnie z normami PN-EN ISO 3382-1 oraz PN-EN ISO 3382-2. Wymagane jest w tym celu zastosowanie źródła wszechkierunkowego (lub nagłośnienia poddanego badaniu), spełniającego wymagania powyższych norm, pomiarowego mikrofonu wszechkierunkowego oraz systemu do analizy danych pomiarowych. Wymagania dotyczące dopuszczalnych warunków pogłosowych określone są m.in. w normie PN-B-02151-4, która jest powołana w Rozporządzeniu ws. warunków technicznych. Wykonujemy badania również według innych wytycznych, jak BREEAM, LEED, WELL, czy indywidualnie dobranych wartości na podstawie danych literaturowych oraz naszego doświadczenia.
Pomiary zrozumiałości mowy
Pomiary zrozumiałości wykonuje się w celu oceny wskaźnika dla mowy ludzkiej lub nagłośnienia. W pierwszym przypadku pomiary robi się na specjalnym głośniku, którego moc akustyczna, spektrum oraz kierunkowość zbliżona jest do ludzkiej mowy. W drugim przypadku wykorzystuje się właściwe nagłośnienie, czy to sceniczne, czy DSO, np. na parkingu lub w centrum handlowym. W obu przypadkach badania wykonuje się wg normy PN-EN ISO 60268-16. W celu zbadania zrozumiałości mowy należy zbadać poziom dźwięku sygnału, poziom tła akustycznego oraz odpowiedź impulsową generowaną przez badany system dźwiękowy. Słaba zrozumiałość mowy utrudnia normalne porozumiewanie się, dlatego jej wysoka wartość jest kluczowa we wszystkich pomieszczeniach, jak klasy lekcyjne, audytoria, sale wykładowe, sale rozpraw. Dopuszczalne wartości wskaźnika STI (Speech Transmission Index) określone są również w normie PN-B-02151-4.
Inną funkcją wskaźnika STI jest unikanie przesłuchu między stanowiskami w pomieszczeniu biurowym typu open space. Mowa słyszana ze stanowiska obok jest bardzo rozpraszająca, o czym możesz przeczytać np. tutaj. Z tego powodu powstała norma PN-EN ISO 3382-3, która opisuje dopuszczalne parametry w biurze open space, w tym zrozumiałość mowy. Zasadniczo im mowa między stanowiskami jest gorzej zrozumiała, tym lepiej dla koncentracji uwagi w pracy.
Pomiary hałasu
Jednym z kluczowych parametrów określających jakość akustyczną wnętrza jest poziom dźwięku. Niezależnie od tego, czy pomieszczeniem jest studio nagraniowe, sala audiowizualna, sala lekcyjna, czy mieszkanie, zazwyczaj zależy nam na poziomie dźwięku, który w żaden sposób nie przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu, czy słuchaniu muzyki. Wyjątkiem są sytuacje, gdy stosuje się np. szum, w celu stworzenia tła akustycznego, pozwalającego zagłuszyć inne, niepożądane dźwięki. Takie zabiegi stosuje się np. w biurach open space, gdzie szum tła maskuje mowę między stanowiskami, jednocześnie osłabiając zrozumiałość mowy.
Pomiary hałasu wykonuje się obecnie według normy PN-B-02156, a ocenia według normy PN-B-02151-2:1987. Oczywiście wyniki pomiarów ocenia się też według innych wytycznych, jak BREEAM, LEED, WELL, czy np. wytycznych sieci hotelarskich. Poziom dźwięku według polskiej normy określa się według równoważnego poziomu dźwięku A lub maksymalnego poziomu dźwięku A. Istnieją jednak inne, popularne wskaźniki, jak NR, czy NC, które określają hałas w pasmach częstotliwości od 31,5 do 8000 Hz i również odpowiadają krzywej słyszenia ludzi. Wykonujemy pomiary hałasu nie tylko w pomieszczeniach użyteczności publicznej, ale również w mieszkaniach prywatnych. Bardzo częstymi skargami są hałasy od wyposażenia technicznego budynku, które uniemożliwiają sen i odpoczynek w zadowalających warunkach.
Podsumowanie
Jeżeli po przeczytaniu poniższego artykułu chcesz dowiedzieć się więcej, to skorzystaj z naszej bazy wiedzy lub skonsultuj z nami swój problem całkowicie za darmo. Odpowiednio wykonana ekspertyza pomoże dobrać i rozmieścić odpowiednie ustroje akustyczne, obniżyć poziom dźwięku w pomieszczeniu, czy spełnić wymagania dotyczące warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy. Zapraszamy do kontaktu!