Kiedy operat akustyczny jest wymagany w procesie inwestycyjnym?
Co mówią przepisy?
Skoro już wiemy, czym są operaty i analizy akustyczne, skupmy się teraz na obowiązujących przepisach oraz praktyce urzędowej. Poniżej wymienimy akty prawne, które bezpośrednio mogą nakładać obowiązek wykonania opracowania dotyczącego akustyki, oraz opiszemy, w jakim zakresie ten obowiązek może wystąpić.
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 27 marca 2024 r. w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.
W powyższej nowelizacji do rozporządzenia dodano par. 23, który dokładnie opisuje, jakie analizy akustyczne należy wykonać przy projekcie technicznym budynku mieszkalnego. Oznacza to, że pierwszym powodem, który nakazuje wykonać analizę akustyczną jest wprost zapis w ww. rozporządzeniu. Po więcej informacji odsyłamy do tego artykułu: Czym powinna się charakteryzować analiza akustyczna projektu budowlanego? Poniżej treść nowego paragrafu:
§ 23 Część opisowa projektu technicznego obejmuje co najmniej:
4a) analizę w zakresie rozwiązań technicznych i materiałowych, mających na celu spełnienie wymagań akustycznych wynikających z przepisów wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, zawierającą w szczególności informację o:
a) poziomie hałasu w sąsiedztwie budynku,
b) poziomie wymaganych izolacyjności akustycznych przegród w budynku, w tym dla przegród pomiędzy lokalami, okien, drzwi wejściowych do lokali,
c) wyrobach budowlanych zapewniających wymaganą izolacyjność akustyczną przegród, o których mowa w lit. b,
d) dopuszczalnym poziomie hałasu oraz dźwięku przenikających do w pomieszczeń budynku oraz o sposobie spełnienia tych wymagań
– w przypadku budynku mieszkalnego jednorodzinnego z dwoma lokalami, budynku mieszkalnego jednorodzinnego w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej lub budynku mieszkalnego wielorodzinnego;”.
We wspomnianym rozporządzeniu znajduje się również zapis dotyczący konieczności wykonania analizy oddziaływania na środowisko. Na podstawie tego przepisu urząd ma prawo zażądać wykonania takiej analizy przed wydaniem pozwolenia na budowę, nawet jeśli planowana inwestycja nie znajduje się w wykazie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Z naszego doświadczenia wynika, że urzędy często oczekują np. analiz akustycznych w przypadku budynków mieszkalnych wyposażonych w pompy ciepła.
Brzmienie paragrafu:
§ 20. 1. Część opisowa projektu architektoniczno-budowlanego zawiera:
(…)
9) parametry techniczne obiektu budowlanego charakteryzujące wpływ obiektu budowlanego na środowisko i jego wykorzystywanie oraz na zdrowie ludzi i obiekty sąsiednie pod względem:
(…)
d) właściwości akustycznych oraz emisji drgań, a także promieniowania, w szczególności jonizującego, pola elektromagnetycznego i innych zakłóceń, z podaniem odpowiednich parametrów tych czynników i zasięgu ich rozprzestrzeniania się,
Plany miejscowe
Zgodnie z Art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a Prawa budowlanego, urzędnik ma obowiązek oceny zgodności projektu budowlano-architektonicznego z zapisami miejscowego planu. W niektórych przypadkach w planach miejscowych określa się przestrzenie, które podlegają np. podwyższonym wymaganiom akustycznym, istnieje nakaz wykonania analizy akustycznej i przedłożenie jej do urzędu przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, czy zakazuje się budowy określonych budynków ze względu na zbyt wysoki hałas. Urzędy dzięki temu unikają potencjalnych problemów ze skargami na hałas, a architekci muszą już od początku dobrze przemyśleć projekt, aby uniknąć problemów na późniejszym etapie. Przykładowy zapis z mpzp nt. stref uciążliwości przedstawiono poniżej:
Strefy ograniczonego użytkowania
Ma to miejsce na przykład w przypadku uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie, gdzie § 6 wyraźnie wskazuje na konieczność zabezpieczenia istniejących i nowo projektowanych budynków pod kątem zapewnienia właściwego klimatu akustycznego wewnątrz pomieszczeń oraz odpowiedniej izolacyjności przegród zewnętrznych.
W sytuacjach takich jak powyższa, urzędy będą nakazywały wykonanie operatu akustycznego już na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę. Wielokrotnie spotkaliśmy się z przypadkami, w których brak operatu skutkował opóźnieniem skutecznego oddania projektu budynku zlokalizowanego w strefie OOU lotniska. Należy pamiętać, że hałas lotniczy może skutkować bardzo wysokimi wymaganiami akustycznymi dla budynków mieszkalnych. Wynika to z oceny hałasu miarodajnego nie tylko pod kątem poziomu równoważnego, ale również poziomu maksymalnego.
Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym
Kolejną ustawą, która pośrednio nakłada obowiązek wykonania operatu akustycznego, jest ustawa o transporcie kolejowym. Ustawa ta nakazuje nie tylko odsunięcie budynku od skrajnego toru i obszaru kolejowego, ale również (a może przede wszystkim) poza obszar oddziaływania hałasu, w celu zachowania dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. W praktyce stanowi to duży problem, ponieważ inwestor, który kupił działkę przy torach (nierzadko od PKP S.A., swoją drogą), musiałby odsunąć budynki poza granice własnej działki, aby spełnić ten przepis. Na szczęście wiele inwestycji można uzgodnić z PKP i uzyskać odstępstwo od tego przepisu, pod warunkiem odpowiedniego zabezpieczenia budynków przed hałasem i drganiami oraz wykazania tego w operacie wibroakustycznym. Mamy w tym zakresie duże doświadczenie. Jeśli potrzebujesz pomocy w tej kwestii, skontaktuj się z nami. Poniżej fragment ustawy o transporcie kolejowym, który wskazuje na konieczność zachowania odległości:
Art. 53. 1. Usytuowanie budowli, budynków, drzew i krzewów oraz wykonywanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowych, bocznic kolejowych i przejazdów kolejowych może mieć miejsce w odległości niezakłócającej ich eksploatacji, działania urządzeń związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego, a także niepowodującej zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
2. Budowle i budynki mogą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 10 m od granicy obszaru kolejowego, z tym że odległość ta od osi skrajnego toru nie może być mniejsza niż 20 m, z zastrzeżeniem ust. 4.
3. Odległości, o których mowa w ust. 2, dla budynków mieszkalnych, szpitali, domów opieki społecznej, obiektów rekreacyjno-sportowych, budynków związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży powinny być zwiększone, w zależności od przeznaczenia budynku, w celu zachowania norm dopuszczalnego hałasu w środowisku, określonych w odrębnych przepisach.
4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do budynków i budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania linii kolejowej oraz do obsługi przewozu osób i rzeczy, w tym do dróg pieszych i rowerowych, oraz do budynków lub budowli istniejących, stanowiących zabytki w rozumieniu przepisu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Zapoznaj się
z naszą ofertą
Jeżeli chcesz dowiedzie się, jak wykonujemy nasze operaty akustyczne to sprawdź poniższy link.
Ustawa z dnia 3 października 2008 r., Prawo Ochrony Środowiska o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Ustawa ta, wraz z aktem wykonawczym – Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – opisuje zasady dotyczące przygotowania m.in. raportów oddziaływania na środowisko, których integralną częścią jest analiza oddziaływania hałasu na środowisko. Jeżeli zatem, zgodnie z rozporządzeniem, planowany zakład przemysłowy lub instalacja wymaga uzyskania decyzji środowiskowej lub pozwolenia zintegrowanego, przygotowanie analizy akustycznej na tym etapie będzie konieczne.
Co, jeśli projektuję budynek, który nie podlega powyższym przepisom? Czy jest mi potrzebny operat akustyczny?
Niby nie… ale nie do końca, bo przepisy nadal obowiązują i muszą zostać spełnione. Jeśli jesteś projektantem, ponosisz w takiej sytuacji wyłączną odpowiedzialność za ewentualne błędy projektowe. Niestety, architekci nie są dostatecznie dobrze przygotowywani w zakresie zagadnień akustycznych podczas studiów, dlatego zazwyczaj nie są w stanie samodzielnie wykonać operatu akustycznego. Oczywiście nie jest to problem – od tego jesteśmy my, aby pomóc w takich sytuacjach. Jeżeli zdecydujesz się na współpracę z profesjonalną firmą akustyczną, poniżej możesz zobaczyć, jak wyglądałoby to na każdym etapie projektu. Podzieliliśmy nasz workflow w taki sposób, aby zakres prac odpowiadał potrzebom klienta (inwestora lub architekta) na dowolnym etapie realizacji projektu:
Etap koncepcji zagospodarowania terenu
Na etapie zakupu działki przez dewelopera lub planowania układu osiedla przez architektów możemy przeprowadzić analizę z zakresu akustyki urbanistycznej, która pozwoli znaleźć odpowiedzi na kluczowe pytania, tj:
- Jaki hałas będzie oddziaływał na inwestycję
- Jakie środki ochrony przed hałasem mogą być konieczne z perspektywy oceny całego osiedla (i w efekcie jak to wpływa na koszty inwestycji)?
- Jakie rozwiązania można zastosować, aby spełnić wymagania dotyczące izolacyjności przegród zewnętrznych (i w efekcie ile to będzie kosztować)?
Pozwolenie środowiskowe
Ustawa ta, wraz z aktem wykonawczym – Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – opisuje zasady dotyczące przygotowania m.in. raportów oddziaływania na środowisko, których integralną częścią jest analiza oddziaływania hałasu na środowisko. Jeżeli zatem, zgodnie z rozporządzeniem, planowany zakład przemysłowy lub instalacja wymaga uzyskania decyzji środowiskowej lub pozwolenia zintegrowanego, przygotowanie analizy akustycznej na tym etapie będzie konieczne.
Etap koncepcji / PAB
Na tym etapie pomagamy ustalić kluczowe kwestie związane z akustyką. Naszym celem jest jak najszybsze zidentyfikowanie tych aspektów, które mogą wymagać zmian w architekturze budynku, aby uprościć dalszy proces projektowy. Co wchodzi w skład analizy na tym etapie?
Wyznaczenie hałasu miarodajnego
W zależności od zakresu prac (pomiary, model) określamy hałas przynajmniej w najgłośniejszym miejscu (jeśli wcześniej nie został określony), co pozwala wstępnie ustalić:
- Czy potrzebne będą nawiewniki ścienne/glifowe czy wystarczą okienne?
- Jaką maksymalną izolacyjność będą musiały mieć okna?
- Czy konieczne są dodatkowe środki ochrony przed hałasem, np. lumony czy okna skrzynkowe?
- Czy część pełna przegrody będzie miała wystarczającą izolacyjność, czy wymaga zmiany?
Analiza przegród wewnętrznych
Oceniamy, czy wstępnie zaprojektowane materiały spełnią wymagania akustyczne. Wskazujemy miejsca, w których konieczne będzie zastosowanie dodatkowych przedścianek, sufitów podwieszanych, dylatacji itp. Ustalamy odpowiednie grubości ścian i stropów, aby zapewnić spełnienie norm akustycznych, a także sugerujemy optymalizacje w tym zakresie.Jakie metody pracy najczęściej stosujemy na tym etapie?
- Krótki pomiar hałasu w godzinach szczytu dziennych i nocnych Metoda stosowana w przypadku małych inwestycji w bardzo cichych lokalizacjach, gdzie wymagania są minimalne i brak ryzyka hałasu od urządzeń technicznych. Przy budynkach wielorodzinnych używana rzadko.
- Symulacja hałasu komunikacyjnego i technicznego Na podstawie danych, takich jak pomiary własne natężenia ruchu, dane z GDDKiA, PKP PLK S.A. lub Generalnego Pomiaru Ruchu, wykonujemy symulacje hałasu komunikacyjnego. W przypadku hałasu kolejowego konieczne mogą być pomiary dobowe, natomiast dla drogowego często wystarczają krótsze pomiary. Uwzględniamy także lokalizację i poziom mocy akustycznej urządzeń technicznych na potrzeby określenia poziomu miarodajnego oraz analizując ich wpływ na środowisko.
- Ocena hałasu lotniczego Obowiązkowa w przypadku inwestycji z określonymi typami budynków zlokalizowanych w Obszarach graniczonego użytkowania. . Wykonywana na podstawie mapy akustycznej (metoda mniej dokładna) lub pomiarów (jeśli lotnisko udostępnia dane dotyczące operacji).
Operat akustyczny szpitalu miejskiego w Gliwicach
Zaprojektowany przez firmę Industria sp. z o.o. miejski szpital w Gliwicach to nowoczesna placówka medyczna o planowanej powierzchni około 57 000 m².
Wydanie analizy akustycznej przed uzyskaniem PAB
Dotyczy to wyłącznie sytuacji, w których urząd tego wymaga, tj. gdy odpowiednie zapisy znajdują się w MPZP, inwestycja podlega uzgodnieniom (np. z PKP PLK S.A.) lub budynek znajduje się w strefie OOU. W przeciwnym razie może wystarczyć wkład do projektu architektoniczno-budowlanego (PAB) zgodny z obowiązującymi normami, który możemy dostarczyć, oraz wytyczne przesłane drogą mailową. W przypadku inwestycji objętych decyzją środowiskową, na tym etapie wykonujemy również analizę oddziaływania na środowisko. Urzędy mogą wymagać takiego dokumentu także w sytuacjach potencjalnych konfliktów sąsiedzkich, np. gdy na dachu budynku znajdują się pompy ciepła. Dokładne podstawy prawne opisaliśmy we wcześniejszej części artykułu.Projekt techniczny/wykonawczy
Na etapie projektu technicznego, od 1 sierpnia 2024 roku, dla budynków mieszkalnych wymagane jest sporządzenie analizy akustycznej zgodnej z nowelizacją Rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego z dnia 27 października 2023 roku.
Analiza ta powinna być wykonana zgodnie z warunkami technicznymi i zawierać co najmniej:
poziom hałasu w sąsiedztwie budynku,
poziom wymaganych izolacyjności akustycznych przegród w budynku, w tym przegród pomiędzy lokalami, okien i drzwi wejściowych do lokali,
wykaz wyrobów budowlanych zapewniających wymaganą izolacyjność akustyczną przegród wymienionych powyżej,
dopuszczalny poziom hałasu oraz dźwięku przenikającego do pomieszczeń budynku wraz z określeniem sposobu spełnienia tych wymagań.
Na tym etapie przygotowujemy więc szczegółową analizę zgodną z wymaganiami rozporządzenia.
Jeżeli projektowany budynek nie jest budynkiem mieszkalnym, najczęściej dokładny operat akustyczny opracowujemy na etapie projektu wykonawczego. W ramach tego etapu uwzględniamy również takie aspekty jak akustyka wnętrz oraz hałas od instalacji technicznych.
Realizacja i eksploatacja
Na wielu budowach współpracujemy z generalnymi wykonawcami i inwestorami, zajmując się kontrolą poprawności wykonania prac, w tym badaniami odbiorczymi na potrzeby inwestora, pomiarami realizowanymi w celu reklamacji lub „wyciszenia” mieszkania.
Przeprowadzamy także badania pojedynczych przegród w przypadku podejrzenia błędów wykonawczych oraz analizujemy operaty akustyczne w celu sprawdzenia możliwości optymalizacji przyjętych rozwiązań, m.in. w zakresie izolacyjności przegród zewnętrznych (np. okien) i wewnętrznych (np. stropów i ścian).
Podsumowanie
Jeśli przygotowujesz projekt budynku lub zakładu przemysłowego, mamy nadzieję, że wiesz już, kiedy należy wykonać operat akustyczny lub analizę akustyczną. Pamiętaj, że nawet jeśli na projekt nie jest bezpośrednio nałożony obowiązek sporządzenia takiego opracowania, to przepisy dotyczące akustyki wynikające z rozporządzeń i norm muszą zostać spełnione. Warto więc przygotować odpowiednie analizy, aby zabezpieczyć swój projekt przed potencjalnymi roszczeniami klientów. Jeśli potrzebujesz pomocy, odezwij się do nas – chętnie Ci pomożemy.
Zapoznaj się
z naszą ofertą
Jeżeli chcesz dowiedzie się, jak wykonujemy nasze operaty akustyczne to sprawdź poniższy link.
Dane firmy
-
Falcon Acoustics Hubert Jastrzębski
ul. Siennicka 29B/3 04-394 Warszawa