Izolacyjność akustyczna – czym jest i jakie wymagania akustyczne dotyczące ścian w budynkach są zawarte w polskiej normie

Izolacyjność akustyczna jest parametrem określającym poziom redukcji poziomu ciśnienia akustycznego pomiędzy dwoma sąsiadującymi pomieszczeniami oddzielonymi przegrodą. W uproszczeniu – jest to różnica w poziomie hałasu pomiędzy pomieszczeniem, w którym znajduje się jego źródło, a pomieszczeniem, do którego trafia on po przejściu przez przegrodę.

Duży wpływ na wzrost izolacyjności ma grubość i gęstość materiału, z jakiego wykonana jest przegroda, o czym mówi prawo masy. Istotne są również kwestie konstrukcyjne pomieszczenia, w jaki sposób przegrody łączą się ze sobą, jakie są wielkości sąsiadujących wnętrz i czy sama bariera jest poprawnie wykonana, bez żadnych dziur czy pęknięć. Izolacyjność jest również zależna od częstotliwości i często osiąga wyższe wartości w wyższych pasmach.

Dlaczego istotna jest dobra izolacyjność akustyczna?

Izolacyjność akustyczna jest bardzo ważnym czynnikiem bezpośrednio wpływającym na komfort przebywania w danym wnętrzu. Na pewno każdy mieszkaniec budynku wielorodzinnego miał chociaż raz taką sytuację, że nie mógł zasnąć przez głośną muzykę czy zbyt entuzjastyczne rozmowy sąsiadów, albo w trakcie dnia nie mógł się skupić na pracy, nauce, ponieważ któryś z sąsiadów urządzał sobie remont. Ale nie tylko źli sąsiedzi negatywnie wpływają na nasze samopoczucie. Wewnątrz bloku czy kamienicy występuje wiele innych źródeł hałasu, m.in. windy, wentylacje, pomieszczenia techniczne. Zza okna również mogą docierać dokuczliwe dźwięki, pochodzące od takich miejsc jak pobliskie węzły komunikacyjne, tory kolejowe czy drogi lotnicze, a także na zakłady przemysłowe. Odpowiednia izolacyjność akustyczna przegród w budynku mieszkalnym może znacznie polepszyć komfort życia codziennego lub korzystania z innych obiektów użytku publicznego.

Jakie wskaźniki opisują izolacyjność akustyczną?

Izolacyjność akustyczna jest wyrażana w decybelach. Może być opisywana przez różne wskaźniki, w zależności od rodzaju dźwięku i sposobu ich wyznaczania.

W przypadku dźwięków powietrznych wskaźniki, opisujące izolacyjność akustyczne są następujące:

• R – izolacyjność akustyczna właściwa,
• R_w – wskaźnik ważony izolacyjności akustycznej właściwej,
• R_A,1 – wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej właściwej, uwzględniający widmowy wskaźnik adaptacyjny C,
• R_A,2 – wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej właściwej , uwzględniający widmowy wskaźnik adaptacyjny C_tr,
• R_A,1,R – projektowy wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej właściwej,
• R_A,2,R – projektowy wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej właściwej,
• R’ – przybliżona izolacyjność akustyczna właściwa,
• R’_w – wskaźnik ważony przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej,
• R’_A,1 – wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej, uwzględniający widmowy wskaźnik adaptacyjny C,
• R’_A,2 – wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej, uwzględniający widmowy wskaźnik adaptacyjny C_tr,
• D_nT – wzorcowa różnica poziomów.

Sześć pierwszych wskaźników jest wyznaczanych w warunkach laboratoryjnych i nie uwzględniają one przenoszenia dźwięku drogami bocznymi. Kolejne cztery, które zawierają znak „pirm”, otrzymuje się w wyniku pomiarów terenowych i oprócz bezpośredniej drogi transmisji dźwięku uwzględniają również boczne przenoszenie. Dodatkowo, niektóre z nich uwzględniają widmowe wskaźniki adaptacyjne, które odwzorowują hałas wewnętrzny (C) i zewnętrzny (C­_tr). Wymienione zostały również dwa projektowe wskaźniki, oznaczone literką „R”. Odnoszą się one do izolacyjności projektowanych większych elementów budowlanych, takich jak drzwi, przeszklenia lub ściany działowe w obrębie mieszkania. Wyniki przedstawione w ten sposób są pomniejszone o 2 dB w celu zachowania zapasu w przypadku niewłaściwego montażu lub innych rozbieżności. W naszej bazie wiedzy znajduje się artykuł, z którego możesz dowiedzieć się więcej na temat wskaźników opisujących izolacyjność akustyczną od dźwięków powietrznych. 

Norma określająca wymagane wartości izolacyjności akustycznej przegród wewnętrznych w budynkach

W polskiej normie PN-B-02151-03:2015 zawarte są wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród wewnętrznych i zewnętrznych oraz elementów budowlanych w budynkach mieszkalnych i użytku publicznego. Norma ta powołana jest w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wraz z późn. zm. Określone są w niej minimalne wartości jakie muszą spełniać ściany i stropy pomiędzy pomieszczeniami o różnej funkcji, w zależności czy działają na nią dźwięki powietrzne czy uderzeniowe. Wymagania dotyczą takich obiektów jak:

• budynki mieszkalne wielo- i jednorodzinne,
• hotele, pensjonaty, domy wypoczynkowe,
• domy studenckie, internaty, hotele robotnicze, domy dziecka, domy opieki społecznej,
• żłobki i przedszkola,
• szkoły, uczelnie wyższe i placówki badawcze,
• szpitale i zakłady opieki medycznej,
• budynki biurowe,
• budynki sądów i prokuratur.

W obrębie tych wszystkich budowli wyodrębnionych jest wiele połączeń pomiędzy pomieszczeniami różnego rodzaju, dla których przegrody muszą spełniać określone wymagania. Ochrona przed hałasem w budynkach dotyczy zarówno dźwięków uderzeniowych, powstających na skutek pobudzenia stropu do drgań, jak i powietrznych.

W dalszej części artykułu przyjrzymy się bliżej wymaganiom dotyczącym ścian wewnętrznych, których zadaniem jest ochrona przed hałasem bytowym, pochodzącym od innych pomieszczeń.

Izolacyjność od dźwięków powietrznych ścian wewnętrznych w budynkach zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej

Dźwięki powietrzne są falami akustycznymi rozchodzącymi się w powietrzu. Ich źródłem w budynkach często są pracujące maszyny takie jak windy, wentylacje, chłodnie, a także rozmowy, muzyka czy włączony telewizor. Docierają on do innego wnętrza w taki sposób, że pobudzają do drgań przegrody, na które padają. Kolejno część fali przechodzi bezpośrednio przez nią do sąsiadującego wnętrza, a pozostała część poprzez ściany i stropy sąsiadujące z nią.

W przypadku ścian wewnętrznych w budynkach, wymagana izolacyjność akustyczna od dźwięków powietrznych jest wyrażana za pomocą wskaźnika R’_A,1, a w przypadku ścian działowych znajdujących się w obrębie mieszkania, wykorzystywany jest wskaźnik projektowy R_A,1,R. Rzadziej stosowany jest wskaźnik oceny wzorcowej różnicy poziomów D_nT,A,1, lecz jeśli wymagania są wyrażone za jego pomocą, dotyczą one wówczas przenoszenia dźwięku z pomieszczenia o większej kubaturze, w kierunku mniejszego wnętrza (nie licząc kilu wyjątków uwzględnionych w normie).

W obrębie budynków wielorodzinnych, norma ustala wymagania m.in. dla ścian oddzielających dowolne pomieszczenie w mieszkaniu od klatki schodowej czy korytarza komunikacji ogólnej. W przypadku ściany pełnej, wymagana izolacyjność R’_A,1 nie może być mniejsza niż 50 dB, natomiast dla ściany z drzwiami wejściowymi niemniejsza niż 38 dB. Normą objęte są również przegrody wewnętrzne w obrębie mieszkania, a wśród nich izolacyjność R_A,1,R powyżej 38 dB należy zapewnić ścianie bez drzwi oddzielającej pokój od pomieszczenia sanitarnego.

W budynkach jednorodzinnych, wymagania dotyczą ściany między budynkami przy zabudowie bliźniaczej i szeregowej oraz ścian w obrębie budynku. Dla obu przypadków, wskaźnik R’_A,1 musi wynosić minimum 52 dB.

W budynkach użytku publicznego również są określone wymagania dla przegród oddzielających różnego rodzaju pomieszczenia. Większość z nich jest odgórnie narzucona, lecz są również takie przypadki, gdy wymaganą wartość wskaźnika należy określić indywidualnie przy zachowaniu odpowiednich warunków.

Podsumowanie

Zainteresował cię temat izolacyjności akustycznej ścian wewnątrz budynków i chciałbyś poszerzyć swoją wiedzę? A może tego szukałeś i chcesz poznać wymogi dotyczące przegród zewnętrznych lub dowiedzieć się, jak wykonuje się pomiary tych parametrów i jakie podjąć działania jeśli wymaganie nie są spełnione? O odpowiednią izolacyjność akustyczną najlepiej jest zadbać na etapie projektowania wnętrza, lecz możliwe jest przeprowadzenie odpowiedniej przebudowy w celu spełnienia wymagań i poprawienia warunków akustycznych. W naszej bazie wiedzy znajdziesz wszystkie potrzebne informacje na ten temat. Możesz również skontaktować się z jednym z naszych specjalistów w celu otrzymania bezpłatnych konsultacji.